به نقل از «ایران اکونومیست»

اتاقی که تاریخ ایران را تغییر داد

تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۸۳۵۴۳

سه ساعت مانده به غروب ۱۴ مردادماه ۱۲۸۵، پرتو خورشید در تالار آیینۀ «برلیان» شکسته شده است، مظفرالدین‌شاه در تالار ایستاده و در قاب پنجره‌ای رو به حیاط کاخ گلستان، فرمان مشروطه را می‌خواند. حالا ۱۱۷ سال از آن روز گذشته و درهای «اتاق فرمان مشروطه»، پس از مرمت به روی مردم باز شده است.

به گزارش ایران اکونومیست، فرمان مشروطه که در نتیجه بست‌نشینی‌ها و جنبش مشروطه صادر شد، مبنایی برای تأسیس مجلس شورای ملی در راستای محدود کردن قدرت شاه و ایجاد حکومتی برپایه قانون و نظر دولت ـ ملت بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این فرمان ۱۳ مرداد ۱۲۸۵ در کاخ صاحبقرانیه (نیاوران) نوشته شد و یک روز بعد مظفرالدین‌شاه قاجار در تالار برلیان کاخ گلستان آن را صادر کرد.  

تالار برلیان که در دوره ناصرالدین‌ شاه قاجار به جای عمارت تخریب‌شده و فرسوده «بلور» ساخته شد، به گفته مدیر کاخ گلستان علاوه‌بر آن‌که محل صدور فرمان مشروطه است، جایی است که جنازه ناصرالدین شاه پس از ترور در حرم شاه عبدالعظیم به آن منتقل شد.

این تالار به واسطه آیینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های ظریف و پرنقش، یکی از باشکوه‌ترین تالارهای کاخ گلستان به شمار می‌آید، که البته در جریان مرمت‌های دوره مظفرالدین‌شاه، تزئیناتی به آن اضافه شد که تغییراتی ایجاد کرد و به نوعی، تالار پرنقش‌تر شد.

گفته شده ناصرالدین‌شاه از تالار برلیان برای نگهداری هدایای نفیس شاهان خارجی استفاده می‌کرد و در دوره پهلوی، این تالار کاربرد تشریفاتی داشت. بعد از انقلاب درهای تالار برلیان حدودا تا اوایل دهه ۹۰ به روی بازدیدکنندگان بسته بود. اکنون با مرمت‌ها و چیدمانی جدید که تداعی‌کننده روزگار نهضت مشروطه است، از ۱۴ مردادماه ۱۴۰۲ همزمان با یکصدوهفدهمین سالگرد مشروطه به روی مردم باز شده است.

تالار برلیان پیش از مرمت و چیدمان جدید

برای مرمت تالار برلیان حدود ۱۰ استاد آیینه‌کاری و گچ‌بری نزدیک به یک ماه از ساعت ۶ صبح تا ۹ شب کار کردند.

آن‌چنان که معاون اجرایی کاخ گلستان می‌گوید آخرین بار تالار برلیان در سال ۱۳۷۸ مرمت اساسی شده بود. مرمتگران می‌گویند این بنای پرکار و پرنقش، آسیب‌های زیادی دیده بود که بیشتر بر اثر گذشت زمان، مستهلک شدن مصالح و البته عوامل انسانی اتفاق افتاده بود.

مرمت تالار برلیان توسط گروهی از پاکسازها و موزون‌سازها، نقاش‌ها، گچ‌برها و آیینه‌کارها، به این ترتیب انجام شده است؛ نخست پاکسازی شده، بعد میزان خسارت سنجیده شده و بعد آیینه‌ها، نقاشی‌ها و گچ‌بری‌ها اصلاح، بازسازی و مرمت شده است.

ناصر همتی ـ استاد آیینه‌کار و مسؤول مرمت تالار برلیان ـ درباره جزئیات این مرمت به ایران اکونومیست می‌گوید: تالار پس از دوران قاجار، یک دوره در زمان پهلوی و در دهه ۷۰ مرمت شده، بنابراین تزئینات تالار در گذر زمان با ریختگی‌ مواجه شده بود. علاوه‌بر این در مرمت‌های گذشته تحت‌تاثیر سلیقه مرمتگران، بخشی از طرح‌های آیینه‌کاری و گچ‌بری تغییر کرده بود که نمی‌توان دقیقا مشخص کرد در چه دوره‌ای این اتفاق افتاده است، ولی ما با توجه به طرح‌های قرینه‌ای موجود، آن طرح‌ها را به حالت اولیه بازگرداندیم و ضمن حفظ نمونه و شاهد، اصلاحات و مرمت لازم را انجام دادیم.

این استاد آیینه‌کاری که به همراه پدرش «قنبرعلی همتی» پیشکسوت آیینه‌کاری، آیینه‌های تالار برلیان را به شیوه‌ای کاملا سنتی مرمت کرده است، درباره دیگر آسیب‌های این بنا بیان می‌کند: بخش دیگر تخریب‌ها در این تالار بر اثر لرزش‌های طبیعی ساختمان و نشست‌هایی که در این سال‌ها رخ داده، ایجاد شده بود. البته بنا از گزند دست‌کاری‌های بازدیدکنندگان در امان نمانده است. آیینه‌ها و گچ‌بری‌هایی که در بخش‌های پایینی و قابل دسترسی تالار وجود دارند بیشترین آسیب را دیده‌اند که شواهد نشان می‌دهد بر اثر  لمس و کنجکاوی بازدیدکنندگان آسیب دیده و تکه‌هایی برداشته شده و یا ریخته است.

قنبرعلی همتی، استاد پیشکسوت آیینه‌کاری درحال برش آیینه‌های تالار برلیان

به گفته این استادکار، تخریب‌ها در شاه‌نشین تالار برلیان بیشتر از بخش‌های دیگر بوده به گونه‌ای که مرمتگران ناچار شده‌اند بعضی‌ از نقش‌ها را که تا ۸۰ درصد تغییر کرده بود، برگردانند، حتی تغییرات در برخی طرح‌ها تا ۱۰۰ درصد بوده که براساس نقش‌های قرینه اصلاح شده است.

همتی می‌گوید:‌ پیش از آن‌که آیینه‌کاری‌ها اصلاح و مرمت شوند، نخست گردگیری شده‌اند.

گردگیری آیینه‌ها با قلموهای ظریف انجام شده، به طوری که در برش‌های نازک آیینه گرد و غباری مشاهده نمی‌شود، اما در اتاق دیگر عمارت برلیان برای پاکسازی گچ‌ها از وکیوم (جاروبرقی) استفاده شده که این استاد آیینه‌کار می‌گوید پاکسازی با دستگاه وکیوم مختص گروه نقاش‌ها بوده و برای پاکسازی آیینه‌ها و گچ‌بری‌های روی آن، هرگز از این شیوه استفاده نمی‌شود، چون احتمال جدا شدن قطعات آیینه و گچ‌بری‌های ظریف وجود دارد.  

پاکسازی آیینه‌کاری‌های تالار برلیان

امیر امیری ـ استادکار مرمت گچ‌بری تالار برلیان ـ نیز که به زعمش گچ‌بری‌های تالار برلیان در عین حال که پرکارتر، ظریف‌تر و زیباتر از دیگر بخش‌های کاخ گلستان است، با بیشترین آسیب‌ها مواجه شده بود، درباره روش کار مرمت این گچ‌بری‌ها به ایران اکونومیست می‌گوید: گچ‌بری‌ها نخست پاکسازی شده‌اند، در مرحله بعد گچ‌بری‌های سست تثبیت شده‌اند و بعد، گچ‌بری‌هایی که قابل تثبیت نبوده‌اند، بازسازی شده‌اند.

همتی مسؤول مرمت آیینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های تالار برلیان که مرمت آیینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌ها را با علم به مفاهیم آن‌ها انجام داده است، از حساسیت این گروه در مرمت جزئیات، به کار گرفتن شیوه‌های سنتی در تهیه مصالح و اجرای کار سخن می‌گوید و با اشاره به پیشینه حرفه‌ای این استادان گچ‌بری و آیینه‌کاری در خانه امام جمعه تهران، سر قبر آقا و دیگر تالارهای کاخ گلستان، می‌گوید: وقتی در مرمت تاکید فقط روی مدرک نباشد و به تجربه و مهارت استادکاران اعتماد شود حتما نتیجه کار قابل دفاع خواهد بود، ولی متاسفانه بسیاری از مرمت‌های اخیر به دلیل آن‌که فقط بر مدرک‌گرایی مرمتگر تمرکز و تاکید شده با آسیب‌ها و فجایع غیرقابل جبرانی مواجه شده‌اند.

پاکسازی گچ‌بری‌های عمارت برلیان

جبار آوج ـ معاون اجرایی کاخ گلستان ـ نیز تزئینات تالار برلیان را "منحصر به فرد" می‌داند و به گچ‌بری‌های ظریف روی آیینه‌ها و اُرسی متفاوتی که ترکیبی از آیینه و گچ‌بری است، اشاره می‌کند و در توصیف این زیبایی می‌گوید: کمتر جایی در کشور را می‌توانیم ببینیم که ظرافت و زیبایی آیینه‌کاری آن به اندازه تالار برلیان کاخ گلستان باشد. نوآوری‌ها و تغییراتی در شیوه اجرای گچ‌بری در این تالار انجام شده که به صورت متداول نمی‌بینیم، ولی در این تالار شاهدیم استادکاران تزئینات گچ را با ظرافت و مهارت تمام روی آیینه کار کرده‌اند.

او هم به مداخلاتی که در مرمت‌های پیشین تالار برلیان شده و به چندگانگی طرح‌ها منجر شده است، ‌اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد:‌ به نظر می‌رسد در هر دوره استادکاران سلیقه‌های خود را در تزئینات دخالت داده‌اند و طرح‌ها با تغییرات زیادی مواجه شده است که در فرصت پیش‌آمده سعی کردیم مرمت اساسی و کلی روی تزئینات تالار انجام شود، که علاوه‌بر آن، به‌سازی و پاکسازی لوسترهای موجود در این تالار، که هر یک به لحاظ تاریخ و ارزش بی‌نظیر هستند، انجام شده است.

معاون اجرایی کاخ گلستان نیز تایید دارد که تزئینات تالار برلیان به علت تغییرات دما، آسیب‌های انسانی، ‌ زمان و فرسودگی مصالح و اشباع رطوبت، دچار صدمه شده بود.

معاون اجرایی کاخ گلستان درحال نشان دادن بخش‌هایی که دچار آسیب شده است

آوج مرمت را نیازی مستمر و دائمی می‌داند و اضافه می‌کند: در پایش‌های مستمر آسیب‌ها و مشکلاتی که برای بنا به وجود می‌آید، شناسایی و مرمت می‌شود تا توسعه آسیب به گونه‌ای نشود که اصالت بنا را زیرسوال ببرد.

معاون اجرایی کاخ گلستان همچنین اظهار می‌کند: در مرمت تالار برلیان تمام تلاش بر این بوده که دانش فنی تزئینات وابسته به معماریِ زمان اثر، حفظ شود، برای همین سعی شده از همان دانش، مصالح و شیوه مرمت گذشته استفاده شود.

تالار برلیان اکنون پس از مرمت و استحکام‌بخشی تزئینات، با چیدمانی مربوط به دوره مظفرالدین‌شاه و صدور فرمان مشروطه، خوانشی جدید پیدا کرده و از ۱۴ مردادماه به روی مردم باز است.

اصلاح و مرمت طرح‌های آیینه‌کاری که در دوره‌های پیشین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد تغییر داده شده بودند آیینه‌کاری‌هایی که در مرمت‌های گذشته دچار تغییر در طرح شده و در گذر زمان تخریب شده‌اند تزئینات تالار برلیان در بخش‌هایی که در دسترس بازدیدکنندگان بوده بیشترین آسیب را دیده است تزئینات تالار برلیان که در گذر زمان و با سست شدن مصالح تخریب شده است تالار برلیان پیش از رونمایی و درحال مرمت تالار برلیان با پایان مرمت و چیدمان جدید از ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ به روی مردم باز است اُرسی متفاوت تالار برلیان که دارای تزئینات ظریفی از آیینه‌کاری، گچ‌بری و نقاشی است،
که برخلاف ارسی‌های دیگر از شیشه‌های رنگی و گره‌چینی در آن استفاده نشده است عمارت برلیان در زمان مرمت آیینه‌کاری‌های پرنقش عمارت برلیان لوسترها و چلچراغ‌های این تالار نیز استحکام‌بخشی و مرمت شده است مظفرالدین‌شاه فرمان مشروطه را از پنجره‌های تالار برلیان رو به محوطه کاخ گلستان خواند
(عکس‌های این گزارش در زمان مرمت گرفته شده است)

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: کاخ گلستان ، ناصرالدین شاه ، مشروطه ، نهضت مشروطه ، مجلس شورای ملی ، مظفرالدین شاه ، فرمان مشروطه

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: کاخ گلستان ناصرالدین شاه مشروطه نهضت مشروطه مجلس شورای ملی مظفرالدین شاه فرمان مشروطه مرمت تالار برلیان تالار برلیان تالار برلیان روی مردم باز گچ بری مظفرالدین شاه آیینه کاری ها گچ بری ها فرمان مشروطه انجام شده مواجه شده آیینه ها شده اند آسیب ها مرمت ها طرح ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۸۳۵۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فلسطین کرونیکل: پاتریوت آمریکا در برابر بالستیک ایرانی به هیچ کاری نیامد

رادیو ارتش اسرائیل اخیرا در گزارشی اعتراف کرد که در جریان حمله تلافی جویانه ایران به اسرائیل در اواسط ماه آوریل، سامانه های پدافند هوایی آمریکا نتوانستند علیه موشک های بالستیک ایران موفق عمل کنند.

به گزارش عصرایران، وبگاه " فلسطین کرونیکل" با انتشار گزارشی درباره این اعتراف رسانه های اسرائیلی نوشت: این امر منجر به این شده است که اسرائیل در واقع خود را مسئول سرنگونی بیشتر 300 پهپاد و موشک ایران که به سمت آنها شلیک شده است، نشان دهد.

بر اساس این گزارش: مدت کوتاهی پس از پایان حمله تلافی جویانه ایران به اسرائیل در 13 آوریل، تل آویو ادعای " رهگیری 99 درصدی" پرتابه های ایرانی را مطرح کرد و حتی نام ویژه ای را برای عملیات مشترک پدافند هوایی خود ایجاد کرد تا وضعیت را به یک پیروزی قهرمانانه برای خود تبدیل کند.

اما در عالم واقع عملیات وعده صادق چه ویژگی داشت؟ در واقع، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران دسته‌هایی از پهپادها و موشک‌های قدیمی را با هدف دوگانه ایجاد یک وحشت بزرگ/حادثه بین‌المللی و همچنین مشغول و اشباع کردن واکنش پدافند هوایی اسرائیل شلیک کرد.

سپس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حدود 12 فروند موشک بالستیک مدرن شلیک کرد که اکثر آنها به اهداف خود اصابت کردند و به سایت‌هایی حمله کردند که به‌شدت محافظت‌شده‌ترین مکان ها نسبت به حمله موشک های بالستیک روی کره زمین محسوب می‌شوند.

بعدها، مقامات ناشناس آمریکایی و اسرائیلی اعتراف کردند که نرخ رهگیری 99 درصدی ادعایی ساختگی است و حتی اعتراف به اصابت حدود 12 موشک، این ادعای اولیه آنها را نقش بر آب کرد.

عملیات پدافند هوایی با استفاده از ائتلاف چندملیتی متشکل از نظامیان آمریکا، بریتانیا، فرانسه، اسرائیل، اردن و بر اساس برخی گزارش‌ها، عربستان سعودی و امارات متحده عربی (امارات متحده عربی) بیش از یک میلیارد دلار در آن چند ساعت عملیات ایران، خرج روی دست ائتلاف آمریکایی- اسرائیلی گذاشت.

علاوه بر این ایران پیشتر به ائتلاف آنها 72 ساعت پیش اخطار حمله داد و از این رو آنها توانستند تمامی پدافند هوایی را در سراسر منطقه آماده کنند و ساعت ها برای مقابله با اهداف نسبتا کند حرکتی که ایران اعلام کرده بود با هر دسته جدید شلیک می شود، فرصت داشتند.

سامانه موشکی پاتریوت

بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی (رادیو ارتش اسرائیل)، سیستم دفاعی موشکی استاندارد RIM-161 آمریکا روی کشتی (SM-3) در رهگیری پرتابه‌های ایرانی متحمل شکست  75 درصدی شده و از 8 موشک شلیک شده آنها تنها 2 مورد به هدف اصابت کرده است. 

بلومبرگ اخیرا مقاله ای منتشر کرده است که در آن می گوید اسرائیل اکنون سیستم های موشکی پاتریوت را بازنشسته می کند.

با این حال، بر اساس تمامی گزارش‌های مربوط به عملیات پدافند هوایی که برای دفاع از اسرائیلی‌ها انجام شده است، اکثر پرتابه‌های ایرانی رهگیری شده توسط آمریکا سرنگون شده‌اند و موثرترین روش نه سامانه های پدافندی بلکه استفاده از جت‌های جنگنده بوده است.

علیرغم وجود هیچ مدرکی برای تایید ادعای آنها، ارتش اسرائیل اما ادعا می کند که جنگنده های آنها اکثر موشک های کروز ایران را ساقط کرده اند، که توسط منابعی که با  وبگاه "اینترسپت" مصاحبه کرده اند، این ادعای آنها رد شده است. 

اسرائیل از زمان جنگ اول خلیج فارس از سیستم موشکی پاتریوت آمریکا ناراضی بوده است.

در سال 1991، عراق موشک‌های اسکاد را به سمت اسرائیل و عربستان سعودی شلیک کرد. ایالات متحده و رسانه های آن مدعی شدند که سامانه موشکی پاتریوت 89 درصد از اسکادهای شلیک شده به سمت عربستان سعودی و 44 درصد از کلاهک های هدایت شده به سمت اسرائیلی ها را رهگیری کرده است. با این حال، ماه‌ها بعد حقیقت آشکار شد و اکنون پذیرفته شده است که عملکرد سیستم موشکی معروف پاتریوت این بود که تنها بین 1 تا صفر درصد از کل اسکادهای شلیک شده را سرنگون کرد.

به طور مشابه، گفته می شود که سیستم دفاع هوایی گنبد آهنین دارای نرخ رهگیری 85 درصدی است، حداقل این رقمی است که برای رهگیری راکت های فلسطینی پرتاب شده در طول جنگ 2014 علیه غزه ارائه شده است.

با این حال، طبق مطالعه ای که توسط "تئودور پستول" از دانشگاه MIT انجام شد، گنبد آهنین تنها حدود 5 درصد از پرتابه های شلیک شده در طول جنگ 2014 را رهگیری کرد.

در واقع، علیرغم تبلیغات زیاد درباره کارآیی سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل و آمریکا، اگر تعداد زیادی پرتابه به سمت هدفی شلیک شود، هیچ سیستم دفاعی روی کره زمین وجود ندارد که در مبارزه کامل با یک حمله بزرگ و متمرکز موفق باشد. 

 

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: نخستین تصاویر از اصابت موشک‌های ایرانی به اسرائیل (فیلم) حمله ایران به اسرائیل/ برآورد اولیه: 500 پهپاد و 220 موشک شلیک شده است/ پایگاه هوایی اسرائیل که کنسولگری ایران را زد، موشک باران شد/ بایدن از اسرائیل خواست به حمله ایران پاسخ ندهد جروزالم پست: موفقیت 25 درصدی سامانه های پدافندی آمریکا در رهگیری موشک های ایرانی